Richard Konwiarz - architekt przedwojennego Wrocławia

Szczegóły

Kategoria: Wrocławianie

Utworzono: niedziela, 06, styczeń 2013 09:37

Agnieszka

Urodził się w 1887 r. w miejscowości Tschempin (dzisiejszy Czempiń w woj. wielkopolskim). Studia z architektury ukończył na Königlich-Sächsisches Polytechnikum w Dreźnie (Politechnika Królewsko-Saksońska, obecnie: Uniwersytet Techniczny), a zawód architekta praktykował w Koblencji i Kolonii. W 1909 r. przybył do Wrocławia, gdzie rozpoczął współpracę z Maxem Bergiem, głównym architektem miasta. To właśnie we Wrocławiu (do 1945 r.) powstały jego najlepsze i najważniejsze projekty:

- projekt Stadionu Olimpijskiego, za który uhonorowano go brązowym medalem w konkursie sztuki na Igrzyskach Olimpijskich w Los Angeles w 1932 r.;

- współpracował przy realizacji Hali Stulecia. Stworzył projekty samej Hali oraz rozbudowy terenów wystawowych, ulokowanych dookoła niej. To najbardziej znany (obok Stadionu Olimpijskiego) projekt Konwiarza, ale też powód jednego z największych sporów między nim a Bergiem, jego mentorem. Do konfliktu doszło w latach 30., a jego przyczyną najprawdopodobniej była klatka schodowa Hali. Chociaż ostatecznie powstała ona w kształcie proponowanym przez Konwiarza, to Berg do końca trwał na stanowisku, że projekt jest nie do zaakceptowania ze względów estetycznych. Mimo tego architekci przez wiele kolejnych lat ze sobą współpracowali;

- kładki (przejście nadziemne) nad ul. Wróblewskiego, wybudowane w ramach rozbudowy terenów wystawowych w roku 1926;

- brama wejściowa na tereny wystawowe, obecnie - brama wejściowa do ZOO;

- współprojektant Staatenhalle, czyli Hali Państw, dzisiejszej Wytwórni Filmów Fabularnych przy ul. Wystawowej;

- współorganizator wystawy WuWA (Wohnung und Werkraum Ausstellung - Mieszkanie i miejsce pracy), gdzie odpowiadał za ekspozycję poświęconą terenom zielonym i rekreacyjnym;

- kąpieliska miejskie: na Oporowie (przy ul. Harcerskiej), Północne (kąpielisko Różanka przy ul. Pasterskiej), Westend (nieistniejące), Leerbeutel See (kąpielisko Morskie Oko przy ul. F. Chopina), Waldbad Cosel na Kozanowie (kąpielisko przy Hali Orbita);

- małe stadiony na osiedlach Dąbie i Grabiszyn;

- hala sportowa Brückenaue przy Oswitzer Strasse (dzisiejszej ul. Osobowickiej), wybudowana w 1929 r., istniejąca do dzisiaj, lecz w katastrofalnym stanie, naprzeciw Cmentarza Osobowickiego;

- krematorium na Cmentarzu Grabiszyńskim, obecnie nieistniejące (uszkodzone podczas oblężenia miasta, rozebrane w latach 70.);

- kaplica cmentarna na Cmentarzu Kozanowskim (dziś nie istnieje ani kaplica, ani cmentarz - likwidacja nastąpiła w 1967 r.);

- stacje energetyczne, m.in. przy skrzyżowaniu ulic Pułaskiego i Kościuszki);

- domy mieszkalne i kamienice (m.in. przy ul. Hallera 147, ul. Rydygiera 50);

- naziemne schrony obrony przeciwlotniczej (przy skrzyżowaniu ulic Grabiszyńskiej i Stalowej, przy pl. Strzegomskim, ul. Ładnej, ul. Ołbińskiej, ul. Białodrzewnej); w czasie II wojny światowej Konwiarz stworzył tylko pięć projektów i wszystkie one były właśnie projektami schronów przeciwlotniczych;

- schron pod placem Solnym, Nowym Targiem.

W latach 30. XX w. pracował na Uniwersytecie Wrocławskim, prowadząc wykłady z urbanistyki. W 1933 r., kiedy Hitler zdobył władzę, podpisał się pod listem skierowanym do Führera. W ten sposób zapewnił sobie względny spokój w życiu i pracy. Architekci, którzy odmówili podpisania się pod listem, utracili swobody, często dostawali „nakazy pracy”, odsuwano ich od projektowania. Po wojnie, w 1947 r., Max Berg skrytykował Konwiarza za koniunkturalizm i współpracę z systemem.

W 1945 r. Konwiarz uciekł z upadającego miasta - najpierw do Drezna, a następnie do Hanoweru, gdzie mieszkał i pracował do śmierci (czyli do 1960 r.).

Zdjęcie architekta pochodzi z portalu Kulturportal West-Ost.